گلستان سعدی 1

*ویکی پدیا: گلستان، نوشته‌ی شاعر و نویسنده‌ی پآوازه ایرانی سعدی شیرازی است. به باور بسیاری، گلستان تاثیرگذارترین کتاب نثر در ادبیات فارسی است که در یک دیباچه و هشت باب به نثر مُسَّجَع (آهنگین) نوشته شده‌ است. بیشتر نوشته‌های آن کوتاه و به شیوه‌ی داستان‌ها و پندهای اخلاقی است.
استفاده از نثر موزون و مسجع در نویسندگان پیش از سعدی، به خصوص از قرن پنجم هجری به بعد بسیار متداول شده بود. سعدی، هنگام نگارش گلستان را سال ۶۵۶ هجری (۱۲۵۸ میلادی) می‌شمارد. 
در آن دوران که ما را وقت خوش بود 
ز هجرت ششصد و پنجاه و شش بود

سعدی، نگارش کتاب گلستان را کمتر از یک سال بعد از تدوین بوستان، در اول اردیبهشت سال ۶۵۶ هجری شروع کرد. گلستان در مدت پنج یا شش ماه نوشته شد که شبیه به معجزه است. 

سعدی تا سال‌ها پس از این تاریخ (دست کم بیست تا سی سال) همچنان به سرودن اشعار مشغول بوده و این تئوری مطرح است که احتمالاً در این دوران، آثار گذشته خود از جمله گلستان را بازبینی و اصلاح می‌کرده‌ است. 
علی بن احمد بن ابی بکر بیستون از جمله مشهورترین گردآورندگان کلیات سعدی است.

گلستان سعدی چندین بار به زبان‌های مختلف از جمله عربی، فرانسوی، انگلیسی، هندی، اردو، لهستانی، چکی، روسی، پرونسی و رومانیایی ترجمه شده است. 

معتبرترین نسخه‌ی گلستان به تصحیح غلامحسین یوسفی است که مبنای آن، هفده نسخه خطی و نسخه‌های چاپی معتبر بود. با این حال، این تصحیح نیز نظرات همه منتقدان را برآورده نکرد و بعد از آن، دست کم یک نسخه‌ی تصحیح‌شده‌ی دیگر از کلیات سعدی در سال ۱۳۷۵ توسط بهاءالدین خرمشاهی عرضه شد.

ساختار کتاب:

  • دیباچه
  • باب اول - در سیرت پادشاهان
  • باب دوّم - در اخلاق درویشان
  • باب سوّم - در فضیلت قناعت
  • باب چهارم - در فواید خاموشی
  • باب پنجم - در عشق و جوانی
  • باب ششم - در ضعف و پیری
  • باب هفتم - در تأثیر تربیت
  • باب هشتم - در آداب صحبت

سعدی در دیباچه‌ی کتاب، چرایی نگارشِ آن و زمان نگارش را با گفتاری فاخر، شیرین و روان بازگو می‌کند و در دیباچه، کتاب گلستان را گلستانی راستین می‌شمارد که سرما و گرمای روزگار بر آن تاثیری ندارد:

به چه کار آیدت ز گُل، طَبَقی؟ 

از گلستانِ من بِبر وَرقی 

گُل همین پنج روز و شش باشد 

وین گلستان همیشه خوش باشد


پس از سعدی، گلستان تاثیر قابل توجهی بر ادبیات فارسی گذاشت و آثار متعددی با تاثیرپذیری از شکل و فرم گلستان (حکایات پندآموز در قالب نثر مسجع آمیخته با نظم) یا تاثیرپذیری از موضوع و محتوای گلستان خلق شد. دست کم ۶۴ اثر که به تقلید از گلستان نگاشته‌شده، فهرست شده‌است که برخی از مهم‌ترین این آثار عبارتند از بهارستان جامی، اخلاق الاشراف عبید زاکانی و چهار عنصر بیدل دهلوی.


نظرات 0 + ارسال نظر
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد